آناپولیس آغاز تشکیل دولت مستقل فلسطینی
یا فرصتی  برای انزوای رژیم اسلامی؟
آذر ماجدی

دیروز در آناپولیس محمود عباس، رئیس جمهور فلسطین، اهود اولمرت، نخست وزیر اسرائیل و نمایندگان بیش از 40 دولت در فضایی مملو از تردید و بدبینی پایان مرحله اول چند ماه دیپلماسی فشرده آمریکا در خاورمیانه، سفر های مکرر کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا به منطقه و مذاکره با محود عباس، اهود اولمرت، دولت های مصر، عربستان سعودی، سوریه و سایر کشورهای عربی را اعلام کردند.
برای این اجلاس هیچ سندی از پیش تهیه نشده بود، چرا که دو طرف مذاکره نتوانسته بودند بر سر نکات اصلی به توافق برسند. لدا این اجلاس هیچ مصوبه خاصی نداشت. بنظر میرسد که بیشتر یک هیاهوی تبلیغاتی برای بوش بود تا قدمی کنکرت به سوی صلح. در این شرایط بوش بشدت به این مذاکرت، به این اجلاس و به عکس گرفتن با عباس و اولمرت دست در دست هم نیاز دارد.
نه تنها هیچیک از طرفین هیچگونه زمان بندی یا اقدام کنکرتی را وعده نداده اند، بلکه تمام شرکت کنندگان در کنفرانس پیش از آن تردید عمیق خود را از نتیجه بخش بودن آن اعلام کرده بودند. مردم در فلسطین عموما نسبت به این کنفرانس مردد اند. در غزه هزاران نفر در مخالفت با آن دست به تظاهرات زدند.
زمانی که عباس و اولمرت بر سر پروسه صلح دست یکدیگر را میفشردند، هزاران فلسطینی در غزه بطور جمعی تنبیه میشوند. تحریم اقتصادی، مسدود بودن راه های خروج و ورود به غزه گلوى این مردم را میفشرد. بی برقی و نبود دارو وضعیت بسیاری از بیماران را با مخاطرات جدی روبرو ساخته است. استغاثه های سازمان های حقوق بشر بین المللی نیز بی پاسخ مانده است. مردم غزه دارند بخاطر حاکمیت حماس مجازات میشوند. تحریم اقتصادی دارد از مردم قربانی میگیرد. یک کلام در آناپولیس راجع به این فقر، گرسنگی، فلاکت و مجازات دسته جمعی صحبت نشد. "سالی که نکو است از بهارش پیدا است!" مردم فلسطین به کنفرانس ها، مذاکرات و عکس گرفتن ها عادت کرده اند. در غزه مردم خشمگین اند، در ساحل غربی تردید و ناامیدی حاکم است. کنفرانس آناپولیس در این فضا تشکیل شد.
تنها قول کنکرتی که اولمرت داده است، توقف ساختمان سازی در مناطق اشغالی ساحل غربی است. مضحک است. روسای دولت های اسرائیل در 15 سال اخیر ده ها بار این "قول" را داده اند، و ساختمان سازی با شتاب بسیار در این مناطق به جلو میرود. رسانه ها دارند این را بعنوان یک سازش از جانب اولمرت جا میزنند. توقف ساختمان سازی یکی از شروط قرار داد مادرید و اسلو و مذاکرات دیگر بوده است. این سازش نیست. این نشان میدهد که اسرائیل به هیچیک از شرایط بین المللی احترام نگذاشته است.
نکات اساسی مورد مشاجره، مساله بازگشت پناهنده های فلسطینی به فلسطین که حدود 4 میلیون و نیم نفر هستند و در لبنان، اردن، مصر و غیره در اردوگاه های پناهندگی عملا اسیرند، برسمیت شناسی اورشلیم شرقی بعنوان پایتخت فلسطین و بازگشت به مرزهای سال 1967 است. بر سر هیچیک از این مسائل کلیدی هیچگونه توافقی حاصل نشده و بنظر نمیرسد که حاصل شود. عباس بر این نکات در سخنرانی اش در آناپولیس تاکید کرد. اولمرت به هیج نکته کنکرتی اشاره نکرد. قرار شده است که امروز بوش با عباس و اولمرت جداگانه ملاقات کند. سپس از تاریخ 12 دسامبر یک هفته درمیان دو طرف با یکدیگر ملاقات و مذاکره کنند. به این امید که در پایان سال 2008، قبل از پایان دوره ریاست جمهوری بوش، دولت فلسطینی تشکیل شود!
کلید تعجیل در برگزاری کنفرانس آناپولیس، بدون یک سند توافق شده و بدون مصوبه، همین جاست. بوش به این مذاکرات نیازمند است. یک سال بیشتر از دوره ریاست جمهوری او باقی نمانده است. دوران ریاست جمهوری بوش مملو از کشتار و سرکوب و کاهش شدید محبوبیت آمریکا در سطح بین المللی بوده است. از آن مهمتر بوش که از 11 سپتامبر 2001 پروژه پیاده کردن نظم نوین جهانی که در زمان پدرش آغاز اما ناتمام مانده بود را پیگیری کرد، در پیشبرد این پروژه شکست مفتضحانه ای خورده است. حمله نظامی به افغانستان و عراق و حمله نظامی به لبنان همگی به تقویت اسلامیست ها و رژیم اسلامی منجر شده است. بوش نیاز دارد حلقه آخر این سیاست یعنی حمله نظامی به ایران را قبل از پایان ریاست جمهوریش به انجام برساند. تلاش برای پیشبرد مذاکره صلح خاورمیانه مقدمات مهیا ساختن این شرایط است. خود او در آناپولیس چنین میگوید: "این زمان اتفاقا کاملا درست و مناسب است. چرا که نبردی برای آینده خاورمیانه در حال انجام است و ما نباید پیروزی را به افراطی ها تقدیم کنیم."
تلاش برای جلب رضایت سوریه برای شرکت در آناپولیس نیز بیش از هر چیز سیاستی برای انزوای کامل رژیم اسلامی بوده است. این کنفرانس که با شرکت 40 دولت منطقه، از جمله سوریه برگزار شد، جمهوری اسلامی را کاملا منزوی کرد. آناپولیس بنظر میرسد که بیش از آنکه تامین مقدمات صلح در خاورمیانه باشد، مقدمات حمله نظامی به ایران و به آتش کشیدن خاورمیانه است.*